Το ψέμα είναι μια διαχρονική και πολύπλοκη ανθρώπινη συμπεριφορά που μελετάται από φιλοσόφους, ψυχολόγους και νευροεπιστήμονες εδώ και αιώνες. Γιατί όμως οι άνθρωποι λένε ψέματα; Ποια είναι τα κίνητρα πίσω από αυτή τη συμπεριφορά και πώς πιάνουμε τους ψεύτες;
Το ψέμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βραχυπρόθεσμο κέρδος, αλλά οι μακροπρόθεσμες συνέπειες είναι συνήθως αρνητικές. Η ειλικρίνεια, ακόμη και σε δύσκολες καταστάσεις, δημιουργεί εμπιστοσύνη, υγιείς σχέσεις και ψυχική ηρεμία. Μάθετε πώς να αναγνωρίζετε πότε κάποιος λέει ψέματα:
1. Το βλέμμα του είναι σταθερό:
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Plos One καταρρίπτει τον μύθο ότι οι άνθρωποι κοιτάζουν προς τα αριστερά όταν λένε ψέματα. Η μελέτη του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν διαπίστωσε ότι όταν τα υποκείμενα έλεγαν ψέματα, διατηρούσαν οπτική επαφή στο 70% του χρόνου που μιλούσαν.
2. Ισχυρίζεται ότι είναι «καλός ψεύτης»:
Αν κάποιος λέει ότι είναι καλός ψεύτης, είναι πιο πιθανό να λέει την αλήθεια, σύμφωνα με μια έκθεση του 2019 στο περιοδικό Plos One, η οποία συνέκρινε ένα τεστ ανιχνευτή ψεύδους με τον καλύτερο δείκτη ψεύδους: ανθρώπους που αυτοπροσδιορίζονται ως καλοί στο να λένε ψέματα.
3. Καλύπτει τα μάτια ή το στόμα του:
Σε μια προσπάθεια να καλύψουν ένα ψέμα, μερικοί άνθρωποι κυριολεκτικά καλύπτουν το στόμα τους ή κλείνουν τα μάτια τους για να το καλύψουν. Στο βιβλίο τους Spy the Lie, τρεις πρώην πράκτορες της CIA αποκαλύπτουν ότι είναι φυσική παρόρμηση να θέλουμε να καλύψουμε σωματικά ένα ψέμα και να κρυφτούμε από την αντίδραση του άλλου.
4. Διαφοροποιεί τον τόνο της φωνής:
Οι άνθρωποι όταν λένε ψέματα εμφανίζουν αλλαγές στο τόνο, ύψος ή ρυθμό της φωνής, όπως τρεμάμενη φωνή ή ψίθυρος.
Μπορεί επίσης να υψώσουν ξαφνικά τη φωνή τους, συνήθως όταν θέλουν να “υπερασπιστούν τον εαυτό τους“. Ωστόσο, το APA αναφέρει ότι φαίνεται να υπάρχουν πολιτισμικές διαφορές. Στη μελέτη αυτή, οι Κινέζοι συμμετέχοντες ύψωσαν τη φωνή τους όταν έλεγαν ψέματα, ενώ οι ισπανόφωνοι συμμετέχοντες χαμήλωσαν τη φωνή τους όταν έλεγαν ψέματα.
5. Μιλάει πολύ:
Σύμφωνα με μια μελέτη της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ, οι άνθρωποι που λένε ψέματα τείνουν να λένε περισσότερα λόγια σε μια προσπάθεια να επεκτείνουν την αλήθεια. Αυτό περιλαμβάνει την προσθήκη επιπλέον λεπτομερειών για να πείσουν τους άλλους ή τον εαυτό τους ότι αυτά που λένε είναι αληθινά.
Διαπιστώθηκε επίσης ότι οι άνθρωποι που λένε ψέματα μιλούν με πιο σύνθετες προτάσεις, χρησιμοποιούν περισσότερες βρισιές και μιλούν στο τρίτο πρόσωπο περισσότερο από εκείνους που λένε την αλήθεια.
