Οι σχέσεις λειτουργούν καλύτερα όταν αναπτύσσονται τρία βασικά στοιχεία: η αγάπη, η υπευθυνότητα και η ενδυνάμωση. Ερευνητικά έχει φανεί ότι η υψηλή συναισθηματική αντιδραστικότητα είναι χαρακτηριστικό των δυστυχισμένων σχέσεων, προκύπτει από τη χρόνια δυσαρέσκεια και τείνει να είναι εκφυλιστική. Συνεπώς, έχουμε την ευθύνη και τη δύναμη να βελτιώσουμε την αλληλεπίδραση, ανεξάρτητα από το ποιος «το ξεκίνησε».
Η υψηλή συναισθηματική αντιδραστικότητα είναι χαρακτηριστικό των κακών σχέσεων
Ένα αρνητικό συναίσθημα προς τον έναν ή τον άλλο σύντροφο μπορεί να προκαλέσει χάος και να οδηγήσει σε μία αντίδραση που ξεφεύγει από τον έλεγχο. Όταν αυτό γίνεται αρκετές φορές, συνήθως η αντιδραστικότητα γίνεται συνήθεια και το αρχικό αρνητικό συναίσθημα μπορεί να μην έχει καμία σχέση με τον σύντροφο ή τη σχέση. Μπορεί να είναι μια φυσιολογική αντίδραση, πχ. λόγω κούρασης, πείνας, διάχυτης συγκέντρωσης ή δυσφορίας. Έχει φανεί ότι οι σχέσεις με υψηλή συναισθηματική αντιδραστικότητα δεν είναι απαραιτήτως συγκρουσιακές. Απλά, ο σύντροφοι που αποφεύγουν τις συγκρούσεις πιθανόν να διαφωνούν χαμηλόφωνα, χωρίς υψηλούς τόνους και φωνές.
Ανεξάρτητα από το αν η αντιδραστικότητα είναι έντονη ή σιωπηλή, ο ένας σύντροφος είναι πιθανό να είναι ανήσυχος και ο άλλος κυνικά καταθλιπτικός, με το μόνο ορατό συναίσθημα να είναι κάποια μορφή θυμού ή αδιαφορίας. Θεωρούν ο ένας τον άλλον αντίπαλο και όχι σύντροφο. Αναπτύσσουν αυτόματες άμυνες που ενεργοποιούνται και νιώθουν κάποια ένταση όταν ο σύντροφός τους επιστρέφει στο σπίτι ή απλά μπαίνει στο δωμάτιο. Και οι δύο όμως αισθάνονται ανίσχυροι να βελτιώσουν τη σχέση ή επικεντρώνονται στο τι πρέπει να κάνει ο άλλος για να τη βελτιώσει. Η υψηλή συναισθηματική αντιδραστικότητα προκύπτει από μια αλυσίδα δυσαρέσκειας και τείνει να είναι εκφυλιστική. Σπάνια βελτιώνεται από μόνη της. Μόνο η συντονισμένη προσπάθεια μπορεί να αλλάξει αποτελεσματικά τα συνηθισμένα πρότυπα αλληλεπίδρασης.
Όταν η συναισθηματική αντιδραστικότητα είναι υψηλή, οτιδήποτε μπορεί να αποτελέσει μέτρο αγάπης αλλά και σημάδι ανεπάρκειας «του άλλου».
«Αν με αγαπούσες, θα έκανες …», «Αν με αγαπούσες, δεν θα μου ζητούσες να το κάνω αυτό».
Αντίθετα, όταν υπάρχει αγάπη και δεν εστιάζει ο ένας στο τι λάθος κάνει ο άλλος.
«Ο τρόπος που μου δείχνεις την αγάπη σου, δεν είναι αρκετά …».
Δυστυχώς όμως, τα περισσότερα ζευγάρια είναι με μια μόνιμη γκρίνια σα να υπάρχει ένα κρυφό παράπονο: «Σε παρακαλώ να μου δείχνεις ότι νοιάζεσαι για μένα. Δείξε μου πόση σημασία έχω για σένα».
Ο καλύτερος τρόπος, αν όχι ο μόνος, για να πείσουμε τον άλλον να δείξει ότι μας νοιάζεται, είναι να δείξουμε ότι νοιαζόμαστε εμείς για εκείνον και ότι μας είναι σημαντικός.
Κείμενο: Μαρίνα Μόσχα
Κεντρική φωτογραφία: iStock
