Οι υπεύθυνοι χάραξης εκπαιδευτικής πολιτικής, οι ερευνητές και οι σχεδιαστές προγραμμάτων σπουδών παγκοσμίως συμφωνούν ότι στη σημερινή εποχή κρίνεται αναγκαίος όσο ποτέ άλλοτε ο εγγραμματισμός των παιδιών στις τέχνες και στον πολιτισμό. Η μουσική εκπαίδευση παρέχει στα παιδιά και στους/στις εφήβους πολλαπλά οφέλη όπως ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της αυτοεκτίμησής τους, βελτιωμένα κίνητρα, δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, δεξιότητες λήψης αποφάσεων, ανάπτυξη αυτονομίας, αυτο-επίγνωσης, πολιτισμικής επίγνωσης αλλά και αποδοχή της διαφορετικότητας. Στο 10ο Παγκόσμιο Συνέδριο της World Alliance for Arts Education (WAAE) που για πρώτη φορά θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα, στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 17 – 19 Οκτωβρίου 2024, θα παρουσιαστούν τα νεότερα ερευνητικά δεδομένα για τον ρόλο της Μουσικής Εκπαίδευσης και των Τεχνών παγκοσμίως αλλά και στην ελληνική κοινωνία και εκπαίδευση ειδικότερα (https://www.waaeathenssummit2024.com).
Στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, σε αντίθεση με τα ωρολόγια προγράμματα παλαιότερων ετών (ΦΕΚ1645/24/08/1999), παρατηρείται ο δραστικός περιορισμός του μαθήματος της Αισθητικής Αγωγής (Μουσική, Εικαστικά, Θεατρική Αγωγή) από τα Ωρολόγια Προγράμματα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Ειδικής εκπαίδευσης (Νόμος 4807/2021 ΦΕΚ Α’, Άρθρο 56,ΥΑ 94196/Δ2/29-7-2021 (ΦΕΚ 3791/Β/13-08-2021). Επιπρόσθετα, στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Γενικού Λυκείου δεν προβλέπεται πλέον καμία διδακτική ώρα για τις Τέχνες, καθώς καταργήθηκαν τόσο η ζώνη επιλεγόμενων μαθημάτων όσο και οι ώρες ερευνητικών δραστηριοτήτων της Α ́ Λυκείου κατά τη διάρκεια των οποίων οι εκπαιδευτικοί καλλιτεχνικών ειδικοτήτων (εικαστικών, μουσικής και θεατρικής αγωγής) ανέπτυσσαν πληθώρα διαθεματικών δράσεων.
Στην προσχολική εκπαίδευση το μάθημα της Μουσικής αν και προβλέπεται στο αναλυτικό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου (ΦΕΚ Β 687/10-2-2023), δεν πραγματοποιείται από εκπαιδευτικούς κλάδου ΠΕ79.01 Μουσικής αλλά από εκπαιδευτικούς κλάδου ΠΕ60 Νηπιαγωγών που δεν διαθέτουν τις εξειδικευμένες μουσικές γνώσεις και δεξιότητες που απαιτεί η διδασκαλία της Μουσικής και στην ηλικιακή αυτή ομάδα. Η ανάληψη του μαθήματος της Μουσικής στο Νηπιαγωγείο από απόφοιτους Τμημάτων Μουσικών Σπουδών (ΠΕ79.01) θα θέσει γερές βάσεις για τα πρώτα εκπαιδευτικά βήματα των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Παρόμοια θέματα εγείρει και η δυνατότητα ανάθεσης της διδασκαλίας της Μουσικής σε εκπαιδευτικούς κλάδου ΠΕ70 Δασκάλων.
Για όλους τους παραπάνω λόγους προτείνεται:
1. Να αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας του μαθήματος της Μουσικής στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο από μία (1) σε δύο (2) την εβδομάδα σε όλες τις τάξεις και να επανενταχθεί το μάθημα της Μουσικής στο Γενικό Λύκειο, ως αυτόνομο μάθημα με τουλάχιστον δίωρη παρουσία στο ωρολόγιο πρόγραμμα, τόσο για την ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών/ριών όσο και για το γεγονός ότι αποτελεί πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα για εισαγωγή των μαθητών/τριών στα πανεπιστημιακά Τμήματα Μουσικών Σπουδών της χώρας.
2. Να διδάσκεται το μάθημα της Μουσικής στην προσχολική εκπαίδευση από εκπαιδευτικούς ΠΕ79.01 αποτελώντας ξεχωριστό μάθημα στο ωρολόγιο πρόγραμμα των Νηπιαγωγείων.
3. Να διδάσκεται το μάθημα της Μουσικής από εκπαιδευτικούς ΠΕ79.01 στα Ειδικά Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας με αύξηση από μία σε δύο ώρες στα ΩΠ των ειδικών Νηπιαγωγείων, Δημοτικών και Γυμνασίων αλλά και σε όλες τις τάξεις των Ειδικών Λυκείων.
4. Να διδάσκεται το μάθημα της Μουσικής σε όλες τις βαθμίδες και ηλικιακές ομάδες μαθητών ΜΟΝΟ από εκπαιδευτικούς κλάδου ΠΕ79.01. Μουσικής οι οποίοι με την πολυετή κατάρτιση τους στη Μουσική Παιδαγωγική μέσα από μια σειρά ειδικών σχεδιασμένων μαθημάτων είναι οι μοναδικοί που μπορούν να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις του συγκεκριμένου γνωστικού αντικειμένου.
Καθηγήτρια Aναστασία Γεωργάκη,
Πρόεδρος Τμήματος Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ
Διευθύντρια του Εργαστηρίου Μουσικής Ακουστικής και Τεχνολογίας LabMAT
Διευθύντρια του ΠΜΣ «Μουσική Τεχνολογία και Σύγχρονες Πρακτικές»
