Πολλοί είναι οι παράγοντες που μας επηρεάζουν γύρω από το πώς προτιμούμε να ζούμε τη ζωή μας, και τι επιλογές κάνουμε, όπως τα προσωπικά μας βιώματα, το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώσαμε, οι κοινωνικές και πολιτισμικές επιρροές, αλλά και η προσωπική μας ψυχοσύνθεση. Αν συμπεριλάβουμε λοιπόν όλες αυτές τις παραμέτρους, καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι τόσο απλό να απαντήσουμε ξεκάθαρα στο ερώτημα αν αρέσει περισσότερο στις γυναίκες ή στους άνδρες να ζουν μόνοι τους. Ωστόσο, μπορούμε να βασιστούμε σε επιστημονικά δεδομένα που αποκαλύπτουν τις διαφορές στις εμπειρίες και στη στάση των δύο φύλων όταν επιλέγουν να ζουν single, όπως θα δούμε παρακάτω.
Ψυχολογικά ανάγκες και προτιμήσεις:
Από αρκετές έρευνες φαίνεται ότι οι γυναίκες δίνουν μεγαλύτερη αξία στη συναισθηματική πληρότητα που τους προσφέρει μία σχέση σε σύγκριση με τους άνδρες, επενδύοντας συναισθηματικά σε αυτήν. Συχνά αισθάνονται πιο ολοκληρωμένες όταν έχουν έναν στενό δεσμό. Αυτή η συναισθηματική δέσμευση σχετίζεται με την κοινωνική επιταγή της γονεϊκότητας, καθώς η συναισθηματική σταθερότητα θεωρείται ευεργετική για την ανατροφή των παιδιών. Ωστόσο, πολλές γυναίκες νιώθουν ότι η single ζωή τους δίνει χώρο να εξερευνήσουν τον εσωτερικό τους κόσμο και την ταυτότητά τους, χωρίς να πιέζονται από κοινωνικά πρότυπα. Στον αντίποδα, έρευνες δείχνουν ότι οι άνδρες επηρεάζονται πιο άμεσα από την κοινωνική τους θέση και τις σχέσεις τους, και συχνά οι single άνδρες βιώνουν μεγαλύτερη μοναξιά, καθώς δεν έχουν τα ίδια επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης με τις γυναίκες μέσω φιλικών δικτύων.
Κοινωνικοί ρόλοι και πολιτισμικές επιρροές:
Έχουμε μεγαλώσει με την αντίληψη και τα στερεότυπα ότι οι άνδρες είναι πιο «ανεξάρτητοι» και δεν έχουν τόσο ανάγκη να βρεθούν μέσα σε μία σχέση, ότι δεν πιέζονται τόσο πολύ κοινωνικά συγκριτικά με τις γυναίκες σε θέματα σχέσεων: «ο άνδρας έχει χρόνο, θα κάνει οικογένεια όταν νιώσει έτοιμος» ακούμε συχνά ακόμα και σήμερα. Βέβαια, άλλος ένας λόγος είναι ότι οι άνδρες μπορούν να κάνουν παιδιά ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία, φτάνει το σπέρμα τους να είναι γόνιμο, σε αντίθεση με τις γυναίκες που το βιολογικό τους ρολόι χτυπάει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Έτσι, οι γυναίκες ένιωθαν και νιώθουν ακόμα και σήμερα την κοινωνική πίεση να παντρευτούν και να αποκτήσουν οικογένεια. Συχνά ακούω στο γραφείο ότι: «Δεν θέλω να κάνω παιδιά, θέλω να δω την καριέρα μου αλλά όλα γύρω μου με πιέζουν…, ακόμα και το βιολογικό μου ρολόι που μου θυμίζει ότι φτάνω στο τέλος της γονιμότητάς μου!» Παρόλα αυτά, σήμερα φαίνεται όλο και περισσότερες γυναίκες να απολαμβάνουν την ανεξαρτησία τους, νιώθοντας αυτή την ελευθερία ευεργετική στην ψυχική τους υγεία, έστω και αν έχει ως αντάλλαγμα την απώλεια της μητρότητας.
Ηλικία και προτεραιότητες:
Όπως προανέφερα, αρκετές γυναίκες σήμερα έχουν διαφορετικές προτεραιότητες στη ζωή τους, όπως η επαγγελματική τους καριέρα, η προσωπική τους ανάπτυξη, βρίσκοντας ίσως μεγαλύτερη ικανοποίηση και απόλαυση στη ζωή τους. Αποτέλεσμα, όλο και περισσότερες νέες γυναίκες να παρουσιάζονται πιο θετικές στο να παραμείνουν single. Αντίθετα, οι ανδρικές προτεραιότητες μπορεί να σχετίζονται περισσότερο με την απόκτηση κοινωνικού status μέσω της εργασίας ή/και των σχέσεων. Ερευνητικά έχει φανεί ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας άνδρες συχνά αναπτύσσουν εξάρτηση από τη συναισθηματική και κοινωνική στήριξη του συντρόφου τους, με τα κοινωνικά τους δίκτυα να διατηρούνται συχνά μέσω της συντρόφου τους, γεγονός που καθιστά για εκείνους πιο σημαντική τη μακροχρόνια σχέση. Οι γυναίκες, αντίθετα, διατηρούν ευρύτερα κοινωνικά δίκτυα και φαίνεται να αισθάνονται ικανοποιημένες ακόμη και χωρίς σταθερή σχέση.
Ερευνητικά δεδομένα:
Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες τείνουν να αναφέρουν μεγαλύτερη αίσθηση προσωπικής ικανοποίησης και ανεξαρτησίας όταν είναι single σε σχέση με τους άνδρες, ενώ άνδρες σε μακροχρόνιες σχέσεις τείνουν να αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας σε σχέση με τις γυναίκες. Για παράδειγμα, έρευνες που έχουν διεξαχθεί σε διάφορες χώρες δείχνουν ότι οι άνδρες που είναι σε γάμο ή μακροχρόνια σχέση έχουν καλύτερη ψυχολογική υγεία από τους single άνδρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνδρες δεν απολαμβάνουν τη single ζωή αλλά ότι έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για συναισθηματική στήριξη μέσω συντροφικών σχέσεων. Οι γυναίκες, από την άλλη πλευρά, φαίνεται να εκτιμούν την ανεξαρτησία και να αισθάνονται λιγότερη πίεση να είναι σε σχέση.
Χωρίς να είναι τίποτα απόλυτο, οι γυναίκες από τη φύση τους μπορούν και αξιοποιούν περισσότερο κοινωνικά δίκτυα, ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη και είναι περισσότερο αυτάρκεις. Αποτέλεσμα, τα επιστημονικά δεδομένα να δείχνουν ότι οι γυναίκες απολαμβάνουν περισσότερο τη single ζωή τους. Οι άνδρες, αν και φαίνεται να απολαμβάνουν την ελευθερία τους, φαίνεται να επωφελούνται περισσότερο συναισθηματικά και ψυχολογικά από τη συντροφική σχέση, κάτι που καθιστά την έννοια της σχέσης κεντρικότερη στη ζωή τους σε σύγκριση με τις γυναίκες.
Μαρίνα Μόσχα
M.Α. Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια
