Παρατηρώντας το φαινόμενο – στην Ελλάδα και άλλες χώρες – να υπάρχουν σφοδρές αντιδράσεις απέναντι στον υπερτουρισμό και ειδικά σε περιοχές που χάνουν την ποιότητα ζωής τους, από τον υπερβολικό αριθμό τουριστών σε σχέση με τον αριθμό των κατοίκων, ίσως ένας μικρός οδηγός να μπορέσει να βοηθήσει τον επισκέπτη να φερθεί με μεγαλύτερο σεβασμό στα προβλήματα των ντόπιων.
Υπογραμμίζονται κάποια από τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας ντόπιος σε μια υπερβολικά τουριστική περιοχή και προτείνονται λύσεις για να μην φανείς ως ακόμα ένας αναίσθητος που ήρθε να «πάρει» από ένα μέρος, αφαιρώντας από τους μόνιμους κατοίκους την ηρεμία τους και την άνεσή τους. Ταυτόχρονα κάποιες προτάσεις αφορούν το γενικότερο καλό του τόπου της επίσκεψης αλλά και του περιβάλλοντος. Για να το επισκεφθούν και οι επόμενες γενιές.
Κάθε κάτοικος τουριστικής περιοχής μπορεί να κατανοήσει τα σημαντικά οικονομικά ωφέλη για μια κοινωνία και ειδικά όταν αυτά απασχολούν μεγάλο μέρος του ντόπιου εργατικού δυναμικού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι κάτοικοι να έχουν μεγάλο βαθμό ανοχής. Ώσπου το συνεχώς επιδεινούμενο επίπεδο ζωής να αρχίσει να δυσχεραίνεται από ορδές τουριστών που δεν έχουν τρόπους ή/και κατανόηση.
Δεν υπάρχει κάτι πιο ενοχλητικό για έναν ντόπιο από ένα βαγόνι του μετρό γεμάτο βαλίτσες σε ώρες αιχμής. Ο καλός τουρίστας αποφεύγει να κάνει την ζωή των ντόπιων δύσκολη.
Αποφυγή των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς τις ώρες αιχμής
Αν σκοπός είναι η κίνηση με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, δεν θα ήταν άσχημο να ενημερωθείς εκ των προτέρων για τις ώρες αιχμής που υπάρχουν στα μέσα της πόλης που θα επισκεφθείς. Αν μια πόλη έχει ήδη σημαντικά προβλήματα, όπως το μετρό της Αθήνας από τις 08:30 έως τις 10:00 το πρωί, όπου οι περισσότεροι ντόπιοι προσπαθούν να πάνε στις εργασίες τους για ένα μάλλον άχαρο και καθόλου δημιουργικό μεροκάματο, το να κινηθείς αυτές τις ώρες κοντά στην γειτονιά που διαμένεις, δείχνει τουλάχιστον σεβασμό.
Αν, ίσως, αν αφήνατε και το κινητό σας σε μια γωνίτσα, χωρίς να ανεβαίνετε σε ταράτσες αγνώστων ή να χαμογελάτε στο πατζούρι τους, δεν θα ήταν άσχημο. Στο κάτω κάτω, κανείς δεν ξαναβλέπει φωτογραφίες διακοπών στην εποχή της ψηφιακής φωτογραφίας.
Θέλεις να «ρουφήξεις εμπειρίες», κάντο χωρίς να φωτογραφίζεις κάτι με το τηλέφωνό σου όλη την ώρα
Χαρακτηριστική περίπτωση αυτού ίσως να είναι το μοναδικό μέρος σε όλη την Ύδρα, που έχει τα κλασσικά μπλε παράθυρα σε άσπρο ασβεστωμένο τοίχο και την φούξια βουκαμβίλια δίπλα. Ένα σπίτι λοιπόν έχει μια τόσο όμορφη και καλωπισμένη γωνιά. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι πως υπάρχουν ουρές τουριστών που στην high season μπορεί να περιμένουν εώς και 20 λεπτά για να φωτογραφιθούν στο παράθυρο και το πιθάρι. Μην συνωστίζεστε με άλλους τουρίστες έξω από τα σπίτια των ανθρώπων, κάποιος θα βγει με την αχυρένια σκούπα και θα έχει και δίκιο.
Ένα λεξικό ή μια εφαρμογή πάντα κάνει την ζωή ενός τουρίστα ευκολότερη.
Μια μικρή έρευνα και λίγες φράσεις-κλειδιά δεν έβλαψαν ποτέ κανέναν
Από περιοχή σε περιοχή της Ελλάδας, υπάρχουν διαφορετικά ήθη και έθιμα. Το ίδιο ισχύει πολλαπλάσια στο εξωτερικό. Σε κάθε περίπτωση, μια μικρή έρευνα θα σε βγάλει από πολλούς μπελάδες. Ακόμα καλύτερα, ένας αυτόματος μεταφραστής στο τηλέφωνο μπορεί να σε βοηθήσει σε χώρες όπου τα αγγλικά δεν είναι η κυρίαρχη γλώσσα. Δυσκολίες μπορεί να συναντήσει κανείς για παράδειγμα στην Ιταλία, την Γαλλία και την Ισπανία.
Αν γνωρίζεις πως να παραγγείλεις κάτι να φας ή ακόμα και η μια λέξη που θα πεις σε έναν άνθρωπο στην γλώσσα του, μόνο σε καλό μπορεί να σου βγει. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι στην εστίαση και τις υπηρεσίες το εκλαμβάνουν ως δείγμα σεβασμού και δεν θα σταθούν στην προφορά σου. Αυτοί είναι που θα σου προτείνουν ένα καλό μέρος να περάσεις όμορφα, που ξέρουν από συναδέλφους τους πως θα σε προσέξουν.
Πήγαινε σε γκρουπ για ομαδικές περιηγήσεις
Τα ομαδικά γκρουπ για τουρίστες ενέχουν ρίσκο. Ρίσκο πως δουλεύουν συντεχνιακά για να παίρνουν μίζες από όλους, ρίσκο στην ποιότητα, ρίσκο για απάτες και ρίσκο στα πάντα. Όμως και είναι ένα μεγάλο όμως, με μια καλή έρευνα μπορείς να βρεις μια ομάδα που συνδυάζει τα χόμπι σου. Σου αρέσει ο γαστριμαργικός τουρισμός; Υπάρχουν ομάδες σε όλο τον κόσμο που θα σε πάνε στα καλύτερα μέρη, από street food έως μαγειρευτό. Σου αρέσουν οι πιο αθλητικές διακοπές; Υπάρχουν γκρουπ και για αυτό. Για κάθε τι που σε ενδιαφέρει υπάρχουν πολλές πιθανότητες να το βρεις.
Εκτός σεζόν, χωρίς να περιτριγυρίζεσαι από εκατοντάδες αγνώστους. Δεν ακούγεται άσχημο.
Εκτός σεζόν, αλλά με καλό καιρό είναι πάντα καλύτερα
ΟΚ εσύ τώρα περιμένεις την άδεια, μπορεί να μην έχεις επιλογή να διαλέξεις μέρες και τα γνωστά χίλια-δυο προβλήματα που έχει ένας εργαζόμενος τα τελευταία 15-16 χρόνια. Αν κρατήσεις μια εβδομάδα για νωρίτερα τον Μάιο ή αργότερα στις αρχές Σεπτέβρη θα γνωρίσεις πολύ διαφορετικούς τόπους.
Κυρίως επειδή θα κινείται πολύ λιγότερος κόσμος στις περιοχές αυτές και επίσης αυτό βάζει λιγότερη πίεση σε μια σειρά ατόμων που σε εξυπηρετούν: Από την εργαζόμενη στην εστίαση, τον πωλητή ρούχων που θα σε εξυπηρετήσει, έως τα αγαπημένα μαγείρια που θα αναλάβουν το φαγητό σου.
Βρες πρώτα τι χρειάζεσαι
Πριν ακόμα κλείσεις μέρος για διακοπές σκέψου τι χρειάζεσαι. Θέλεις πάρτι όλη μέρα; Μύκονος, Πάρος, Ρόδος, Ιμπίθα, Βερολίνο, Βαρκελώνη. Θέλεις να ξεκουραστείς; Τα Κύθηρα στις αρχές Σεπτεμβρίου ή ακόμα καλύτερα μέρη όπως η Σαμπατική όλο το καλοκαίρι (πεντακάθαρα νερά) ή η Πύλος και οι γύρω περιοχές από τις 20 Αυγούστου. Θέλεις τα πάντα; Έχεις το Πήλιο και δεκάδες ακόμα επιλογές που συνδυάζουν βουνό και θάλασσα, ηρεμία και διασκέδαση, ξάπλα και δράση.
Μην επιλέξεις ένα μέρος και ανακαλύψεις εκ των υστέρων πως δεν ικανοποίησε τα «θέλω σου» γιατί δεν ήσουν για τέτοιου είδους διακοπές.
Οι τεράστιες ουρές σε χώρες με υπερτουρισμό και κακές υπηρεσίες δεν έχουν καμία αξιοπρέπεια. Εκτός αν είσαι για πριβέ ξενάγηση εκτός ωραρίου με 5.000€. Αν όχι επέλεξε κάτι που σου επιστρέφει λίγο σεβασμό.
Επέλεξε το εναλλακτικό
Θέλεις να κλαις κάτω από την Ακρόπολη στην ουρά για τον ιερό βράχο με κίνδυνο θερμοπληξίας ή να πας για μια πιο διαφορετική βόλτα στον Κεραμεικό; Παράδειγμα, αλλά στις πολύ τουριστικές περιοχές ίσως να πρέπει να βγάλεις κάτι από την λίστα σου. Οι ουρές είναι μεγάλες, τα κοπάδια τουριστών μετριούνται με τις χιλιάδες και οτιδήποτε και να κάνεις στις γύρω περιοχές, θα είναι συνήθως κακής ποιότητας και υπερκοστολογημένο.
Επέλεξε το λιγότερο γνωστό, κάνε την έρευνά σου, είναι πολλοί σαν και εσένα που θέλησαν και εκτίμησαν το κάτι διαφορετικό, την αληθινή εμπειρία και κέρδισαν. Μην πας σε δήθεν εναλλακτικό προορισμό διακοπών με 200 ευρώ το δωμάτιο και 100% πληρότητα, αλλά στο πραγματικά εναλλακτικό που δεν θα έχει αλλοιωθεί και η συμπεριφορά των ντόπιων να σε αντιμετωπίζουν ως «ομιλούν ευρώ».
Αν θέλεις ξεκούραση, ένα «τίμιο» ψαροχώρι όπως η Σαμπατική με πεντακάθαρα νερά και ψάρια να κολυμπούν δίπλα σου είναι εξαιρετική επιλογή. Επίσης αγαπούν τα σκυλιά και είναι όλα ήρεμα.
Μείνε κοντά
Δεν είναι μόνο για ζητήματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής. Είναι και αυτό και ο μαζικός τουρισμός ποτέ δεν βοήθησε. Αλλά υπάρχουν δεκάδες μέρη στην Ελλάδα που δεν έχεις επισκεφθεί και σίγουρα είναι υπέροχα και άλλα τόσα που λάτρεψες και μετά από 15 χρόνια έχουν σίγουρα αλλάξει. Η Ελλάδα έχει μεγάλη ακτογραμμή και δεκάδες νησιά να επισκεφθείς. Αν όμως οι τιμές όλων είναι υπέρογκες και με τα ίδια χρήματα μπορείς να ταξιδέψεις στο εξωτερικό, επέλεξε μια κοντινή χώρα του εξωτερικού.
Όμως απέφυγε οτιδήποτε προσδιορίζεται ως κάτι άλλο: Το Μονακό του Κιλκίς, το Σαν Φρανσίσκο της Θήβας, οι Μαλδίβες της Κρήτης και το Παρίσι της Μεσσηνίας κατά 99% είναι πληρωμένα advertorial που βασίζονται κυρίως στην φαντασία ενός κακοπληρωμένου συντάκτη που γελάει με τους συναδέλφους του για το τι «παπάτζα πούλησε». Μην αγοράσεις.
Προσοχή, κατά 99,99% το «Μπαλί της Σαλαμίνας» δεν έχει καμία σχέση με το Μπαλί της Ινδονησίας.
Το περιβάλλον
Ένας άνθρωπος δεν θα κάνει ποτέ την ζημιά που κάνει στο περιβάλλον ένα εργοστάσιο χωρίς φίλτρα. Χίλιοι άνθρωποι όμως κάνουν τη διαφορά. Τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έχει η μεταφορά, η ενέργεια που χρησιμοποιεί το κατάλυμα και η διατροφή. Οι κρουαζιέρες μάλιστα είναι ένας από τους πιο «βρώμικους» περιβαλλοντικά τρόπους διακοπών, που δεν αφήνουν εισόδημα στις τοπικές κοινωνίες.
Αν επιλέξεις το ταξίδι χωρίς αεροπλάνο, πράσινες τροφές και ψάρι αντί για πολύ κρέας, περιοχή με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που ανακυκλώνουν συσκευασίες, είσαι ένας περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένος τουρίστας. Επίσης οι πλαστικές συσκευασίες θέλουν μέτρο, ειδικά όπου υπάρχει πόσιμο νερό.
Τα άγρια ζώα είναι όμορφα όταν είναι ελεύθερα και όχι όταν είναι φυλακισμένα.
Σεβάσου την φύση του τόπου που επισκέπτεσαι
Αρχικά δεν πηγαίνουμε σε θεάματα με φυλακισμένα ζώα πουθενά στον κόσμο. Δεν θα χάσει το δελφίνι αν δεν κολυμπήσει μαζί σου και αν εξαιρέσεις χώρους που έχουν προγράμματα αναπαραγωγής απειλουμένων ειδών, ένας ηθικός τουρίστας δεν βοηθά στην εκμετάλλευση ζώων. Ένα μωρό αρκουδάκι είναι πολύ καλύτερα με την μαμά του, παρά με εσένα να βγάζεις σέλφι. Αντίθετα μπορείς να επισκεφθείς εθνικούς δρυμούς, να τους ενισχύσεις και να τους απολαύσεις. Και που ξέρεις μπορεί να έρθει το αρκουδάκι σε σένα με όλη του την οικογένεια. Φύση δεν ήθελες;
