Στις 2 Μαρτίου 1997 έφυγε από τη ζωή στις Η.Π.Α, όπου πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του ο εξαίρετος λαϊκός συνθέτης και μπουζουξής Κώστας Καπλάνης…
«Τραγουδοποιείον η ωραία Ελλάς»
Τον Φλεβάρη του 1995 ο Κώστας Καπλάνης παρουσίασε ένα δίσκο, που έμελλε να είναι και ο τελευταίος του, με τον ευφάνταστο τίτλο «Τραγουδοποιείον η Ωραία Ελλάς», που περιλάμβανε δώδεκα τραγούδια σε στίχους σε επτά της Ευγενίας Δρούζα, δύο του Άκου Δασκαλόπουλου, ένα του Βασίλη Νούσια, ενώ σε δυο περιπτώσεις ο Καπλάνης χρησιμοποίησε ανέκδοτους στίχους του Γιώργου Μητσάκη.
Τραγούδησαν ο Τάκης Μπίνης, ο Μπάμπης Τσέρτος, η Χρυσούλα Χριστοπούλου και σε έκτακτη φιλική συμμετοχή, όπως αναγράφεται στο εξώφυλλο, η Μαίρη Λίντα. Φωνητικά έκαναν η Νάντια Καραγιάννη, ο Θοδωρής Παπαδόπουλος, ο Γιάννης Εμμανουηλίδης, ο Γιάννης Καλαφατέλης και η Χρυσούλα Χριστοπούλου. Το εξώφυλλο σχεδιάστηκε από τη Λένα Ανέστη πάνω σε μια ιδέα της Ευγενίας Δρούζα.
Τα τραγούδια του δίσκου
1) Πάτερ ημών (στίχοι: Άκος Δασκαλόπουλος) Τάκης Μπίνης
2) Γλυκός φονιάς (Ευγενία Δρούζα) Μαίρη Λίντα
3) Στα μονοπάτια της ζωής (Ευγενία Δρούζα) Τάκης Μπίνης
4) Αμοργός (Ευγενία Δρούζα) Χρυσούλα Χριστοπούλου
5) Βρήκα ξύλο (Βασίλης Νούσιας) Τάκης Μπίνης
6) Γαρουφαλένια (Άκος Δασκαλόπουλος) Μπάμπης Τσέρτος
7) Της Μαριορής ο φερετζές (Ευγενία Δρούζα) Μαίρη Λίντα
8) Στης γειτονιάς τις σκάλες (Γιώργος Μητσάκης) Τάκης Μπίνης
9) Να φύγεις (Ευγενία Δρούζα) Μαίρη Λίντα
10) Σμύρνη (Ευγενία Δρούζα) Μπάμπης Τσέρτος
11) Τα σεντόνια (Γιώργος Μητσάκης) Χρυσούλα Χριστοπούλου
12) Σκιάθος (Ευγενία Δρούζα) Μπάμπης Τσέρτος
Τις ενορχηστρώσεις επιμελήθηκε ο Σπύρος Γκούμας, εκτός από το «Να φύγεις» που ενορχήστρωσε ο Γιάννης Ιωάννου. Έπαιξαν οι μουσικοί: Σπύρος Γκούμας (μπουζούκι, κιθάρα, τζουρά, μπαγλαμά), Ηρακλής Βαβάτσικας (ακορντεόν), Ανδρέας Τσεκούρας (ακορντεόν), Θανάσης Σοφράς (κοντραμπάσο), Γιάννης Αγαπητός (κοντραμπάσο), Άγγελος Σφακιανάκης (κρουστά) και ο Γιάννης Ιωάννου (πιάνο στο 9). Η ηχογράφηση έγινε στο Red House Studio από τον Κώστα Στρατηγόπουλο, η φωτογραφία του Κώστα Καπλάνη είναι του Ανδρέα Τσεκούρα, η επιμέλεια του εξωφύλλου της Αργυρώς Σύριγγα και η παραγωγή του Άγγελου Σφακιανάκη.
Καταθέτοντας τις μνήμες από τη συνεργασία του με τον Κώστα Καπλάνη, ο Άγγελος Σφακιανάκης θυμάται σχετικά με την εποχή:
…Έρχεται κάθε πέντε-έξι χρόνια. Το 1990 γνωριζόμαστε στη Λύρα. Έχει φέρει τα «αμερικάνικα» τραγούδια της Μαρίκας, που είναι σχεδόν άγνωστα στην Ελλάδα και θα κάνουμε το διπλό LP «Μαρίκα Νίνου – Η χρυσή εποχή του λαϊκού τραγουδιού». Με στέλνει και παίρνω φωτογραφίες από τον βιρτουόζο μπουζουξή Γιάννη Σταματίου «Σπόρο». Μερακλώνεται. Έχει έναν μεγάλο καημό που δεν έχει παίξει live στην Ελλάδα τόσα χρόνια. Οργανώνω στο «Μετρό» τις παραστάσεις «Οι Βετεράνοι του Ρεμπέτικου» και το ηχογραφούμε. Είναι οι νέοι, ο Κορακάκης, ο Τσέρτος, ο Ανδρεάτος και οι βετεράνοι ο Καπλάνης, ο Μπίνης και η Χρυσάφη. Ο Μπίνης είναι με κίρρωση ήπατος και κάνει γαργάρες με ουίσκι πριν τραγουδήσει. «Ένας αλήτης πέθαλε» – δεν καταλαβαίνω γιατί το νι έχει γίνει λάμδα. Είναι η τελευταία φορά που ο Καπλάνης θα ανέβει σε πάλκο.
Το 1995 ξαναβρισκόμαστε στη Λύρα. Μου φέρνει ένα «Johnny Walker» και Αμερικάνικες ασπιρίνες. Τις κοιτάζω με έκπληξη. «Για όταν γίνεις χάλια» με πειράζει. Είμαστε φίλοι. Του στήνω μια ορχήστρα για να κάνουμε τον δίσκο «Τραγουδοποιείον η Ωραία Ελλάς». Μαζεύει την παλιά φρουρά. Τάκης Μπίνης, Μαίρη Λίντα. Του συστήνω τον Μπάμπη Τσέρτο, τη Χρυσούλα Χριστοπούλου και τους νέους μουσικούς που τον θαυμάζουν. Στις πρόβες, γλυκός και χαλαρός, μου διηγείται ιστορίες. Λέει για τα μεγαλεία, αλλά λέει και για της μοίρας τα παιχνίδια…*
Τα τραγούδια αυτού του δίσκου δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα ξεχωριστά, λαϊκά τραγούδια που έγραψε για τις 78 και 45 στροφές ο Κώστας Καπλάνης. Το μόνο που τα διαφοροποιεί είναι ο εξελιγμένος ήχος. Κλασικά λαϊκά, τραγούδια με νησιώτικο χρώμα, ένα θαυμάσιο τραγούδι για τη «Σμύρνη» και μια «παραπομπή» στον «ηλεκτρικό» ήχο του Μανώλη Χιώτη με το «Γλυκός φονιάς» που τραγούδησε η Μαίρη Λίντα. Αυτό που ακούστηκε εκείνη την εποχή και, ενίοτε, ακούγεται και σήμερα είναι το εναρκτήριο τραγούδι του δίσκου με τη φωνή του Τάκη Μπίνη.
Το «Τραγουδοποιείον η Ωραία Ελλάς» κυκλοφόρησε και σε cd και το 2010 όλα τα τραγούδια του δίσκου συμπεριλήφθηκαν σε ένα διπλό cd με τίτλο «Τραγουδοποιείον η Ωραία Ελλάς – Δυο κύκλοι τραγουδιών και σπάνιες ηχογραφήσεις», που περιλάμβανε τριάντα οκτώ τραγούδια του Κώστα Καπλάνη από τη συνεργασία του με τη Lyra και τις συνεργαζόμενες εταιρείες, ανάμεσα στα οποία ήταν και τα δώδεκα του «Τραγουδοποιείου».
*Πηγή: «Κώστας Καπλάνης: Ένας ανήσυχος ρεμπέτης στην Αμερική». Άρθρο του Άγγελου Σφακιανάκη στην Athens Voice στις 5 Απριλίου 2022.
Στη λίστα μπορείτε να ακούσετε τα έντεκα από τα δώδεκα τραγούδια του δίσκου. (Για άγνωστο λόγο στο τραγούδι «Γλυκός φονιάς» υπάρχει ο τίτλος «Ζωή το γλυκοχάραμα». Καμία σχέση δηλαδή…)
Στο δεύτερο video ακούτε το τραγούδι «Στα μονοπάτια της ζωής» με τον Τάκη Μπίνη.
