Στις 24 Φεβρουαρίου 1934 γεννήθηκε στο συνοικισμό της Ελευθερούπολης, δίπλα στη Νέα Ιωνία, από γονείς πρόσφυγες από τη Σμύρνη, η σπουδαία Γιώτα Λύδια…
«Επιστροφή στις ρίζες»
Το 1976, μετά από μια τετράχρονη απουσία από την εταιρεία, αλλά όχι από τη δισκογραφία, η Γιώτα Λύδια επέστρεψε στην Columbia και με τη συνεργασία του Κώστα Παπαδόπουλου, του Αριστείδη Μόσχου και του Στέφανου Βαρτάνη που επιμελήθηκαν τις ενορχηστρώσεις, παρουσίασε ένα δίσκο με τίτλο «Επιστροφή στις ρίζες», με δέκα τραγούδια από τη μουσική παράδοση της Σμύρνης ή επηρεασμένα από το Σμυρνέικο τραγούδι και τέσσερα τραγούδια του λαϊκού συνθέτη και βιολιστή Στέφανου Βαρτάνη, στο ίδιο ηχητικό κλίμα.
Νομίζω πως ο τίτλος του δίσκου είχε δύο αναγνώσεις. Αφενός την επιστροφή της ερμηνεύτριας στη «μαμά» εταιρεία, αφετέρου την επιστροφή στα «πατρογονικά» τραγούδια, που άκουγε και θυμόταν η ίδια από τα μικρά της χρόνια. (Στο διάστημα 1972 – 1976 η Γιώτα Λύδια «περιπλανήθηκε» σε μικρότερες εταιρείες, ηχογραφώντας λαϊκά τραγούδια που κυκλοφόρησαν σε δίσκους 33 και 45 στροφών).
Τα τραγούδια του cd
1) Ο εργάτης (Παναγιώτης Τούντας)
2) Μέρα νύχτα μεθυσμένος (Ιωάννης Δραγάτσης ή Ογδοντάκης)
3) Μπαμπέσα (Βαγγέλης Παπάζογλου)
4) Μανάκι μου (Παραδοσιακό / Διασκευή Αριστείδη Μόσχου)
5) Μαρικούλα μου (Στέφανος Βαρτάνης)
6) Χήρα ν’αλλάξεις τ’όνομα (Παραδοσιακό / Διασκευή Αριστείδη Μόσχου)
7) Ο ψαράς (Παραδοσιακό / Διασκευή Αριστείδη Μόσχου)
8) Η γαμπίτσα σου (Στέφανος Βαρτάνης)
9) Μάγκικό μου (Παραδοσιακό / Διασκευή Αριστείδη Μόσχου)
10) Τα μάτια σου Σμυρνιά (Στέφανος Βαρτάνης)
11) Χασαπάκι (Δημήτρης Λορέντζος)
12) Αγαπώ μια παντρεμένη (Στέφανος Βαρτάνης)
13) Μάνα μου το στήθος μου πονεί (Κώστας Ρούκουνας / Διασκευή Αριστείδη Μόσχου)
14) Μόρτισσα (Αντώνης Διαμαντίδης ή Νταλγκάς)
Η ηχογράφηση έγινε από τους Τάκη Φιλιππίδη και Σίφη Σιγανό, η φωτογράφηση από τους Γιώργο Πασιά, Δημήτρη Λαδόπουλο και Βαγγέλη Μαρίνο, η μακέτα από τον Δημήτρη Αρβανίτη και η παραγωγή από τον Γιώργο Μακράκη.
«Πάντα νέα, φρέσκια, ενθουσιώδης, με τη συγκλονιστική φωνή της…»
Το ανυπόγραφο σημείωμα της εταιρείας στο εσώφυλλο του δίσκου αναφέρει πως:
Η ΕΜΙΑΛ («Κολούμπια») με μεγάλη υπερηφάνεια, συγκίνηση και ευθύνη παρουσιάζει πάλι την Γιώτα Λύδια μετά χρόνια απουσίας, στον καινούργιο της δίσκο – σταθμό, «Επιστροφή στις ρίζες». Επιστροφή της Γιώτας Λύδια και επιστροφή στις ρίζες του ανόθευτου λαϊκού τραγουδιού.
Δυο σημαντικά γεγονότα που αποτελούν τον άξονα αυτού του δίσκου και που του δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Αλλά και η παρουσία και πορεία της Λύδια στο χώρο της ρεμπέτικης και λαϊκής μουσικής είναι από τα πιο σημαντικά γεγονότα της Ιστορίας τους. Μαθήτευσε κοντά στους μεγάλους πρωτοπόρους. Κοντά τους έκανε τα πρώτα επαγγελματικά της βήματα και ποτίστηκε, όσο καμιά άλλη τραγουδίστρια της τελευταίας περιόδου του ρεμπέτικου, με όλη την ομορφιά, την απλότητα και την αλήθεια που κρύβουν μέσα τους τα ανεπανάληπτα τραγούδια.
Σήμερα, πάντα νέα, φρέσκια, ενθουσιώδης, με τη συγκλονιστική φωνή της και τη σπάνια τέχνη της, επιστρέφει στο χώρο που γεννήθηκε και γαλουχήθηκε. Μας γυρίζει πίσω στις ρίζες του ρεμπέτικου περιβολιού, στις ρίζες της παράδοσης και στο ξερίζωμα του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Το ξεφύλλισμα των σελίδων της παράδοσης μας μεταφέρει ν’αγγίξουμε τον ανεκτίμητο θησαυρό της, ότι πιο πολύτιμο μας χάρισε το διάβα της. Ότι πιο ανόθευτο και αληθινό ξεφύτρωσε από τις ρίζες του μεγάλου ρεμπέτικου περιβολιού. Κι ακόμα σ’ότι έφερε μαζί του ο υπέροχος Μικρασιάτικος λαός, ότι βγήκε από την ψυχή του κι έγινε τραγούδι. Το ξερίζωμα, τα ερείπια, τα παθήματα, τα μεράκια, τα βάσανα, τους καημούς του. Λαϊκές νότες βγαλμένες μέσα από την καρδιά του λαού μας και των μεγάλων συνθετών Ευάγγελου Παπάζογλου, Παναγιώτη Τούντα, Ιωάννη Δραγάτση, Δημήτρη Μπαρούση κ.α. (μαζί με τέσσερα τραγούδια του λαϊκού συνθέτη Στέφανου Βαρτάνη), κεντημένες και στη δική μας καρδιά με τις μνημειώδεις εκτελέσεις της Γιώτας Λύδια και την ανόθευτη ενορχήστρωση του Αριστείδη Μόσχου.
Λίγα λόγια για την «Επιστροφή»
Είναι γεγονός πως η «Επιστροφή στις ρίζες» δεν «πέρασε» ιδιαίτερα στο μεγάλο κοινό, όπως δεν «πέρασε» κανένας, σχεδόν, από τους δίσκους που κυκλοφόρησαν στα χρόνια του ’70, αλλά και στα πρώτα χρόνια του ’80 από τα «αστέρια» του λαϊκού τραγουδιού που μεσουράνησαν στα χρόνια του ’60. Εξαίρεση αποτελούν ο Στέλιος Καζαντζίδης στα τραγούδια που κυκλοφόρησαν μέχρι το 1975, κάποια τραγούδια του Γρηγόρη Μπιθικώτση και του Κώστα Βίρβου καθώς και κάποια του Μανώλη Αγγελόπουλου, που έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση.
Όπως θυμάται η Γιώτα Λύδια, αν και ο δίσκος πούλησε πάνω από 10.000 κομμάτια, φεύγοντας ο Γιώργος Μακράκης από την Columbia, η εταιρεία σταμάτησε τη διαφήμιση και απέσυρε τον δίσκο από την αγορά, με προφανή αποτελέσματα.
Με την επικράτηση του ψηφιακού ήχου, το 1995 η «Επιστροφή στις ρίζες» κυκλοφόρησε σε cd από τη Minos – Emi.
Ακούστε ολόκληρο τον δίσκο στο YouTube.
